| |
Narrative |
Oma Dijkgraaf-Rolffs vertelde mij (de 29 04 2010) dat Wout (haar zoon) naar school ging net na de Tweede Wereldoorlog. Hij kwam terug van school zeggende dat hij en zwembroek nodig had en vroeg Oma of ze er een kon maken uit een oude broek. Tijdens de oorlog moest je je eigen kleding maken van andere oude en versleten kleding, dus wist Wout niet beter. Oma heeft hem een zwembroek gekocht.
Wout (29.4.2010) heeft bevestigd dat het bovenstaande verhaal is waarschijnlijk waar, hij had waarschijnlijk ook een van die wollen badpakken. Het type dat groter werdt als het nat werdt en verschrikkelijk kon jeuken. . Hij vertelde ook dat na de oorlog, elke keer dat er een vliegtuig overheen ging dove hij onder het bed. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonden ze in Rotterdam en ook illegaal in Zuidland op het eiland Voorne. . Rotterdam werdt dus bijna plat gebomd. Als je buiten was als er vliegtuigen overheen kwamen, dan werdt je binnen getrokken door de buren en onder het bed gestoken. Hij was jaren lang bang van vliegtuigen.
Wout (5 mei 2010) legt uit; Zuidland is een klein dorpje op een van de Zuid Hollandse Eilanden (Voorne) ". De Duitsers blokkeerd toegang op de eilanden door wegversperringen op toegangswegen en op de bruggen. Oma had een contactpersoon op het eiland (Jan Leyten), die een politieagent was en hij mocht, vanwege zijn status, de brug over te steken. Oma fietste naar onze kant van de brug (een keer per week?) en Jan Leyten kwam dan over de brug met een paar broden om aan Oma te geven. Het was na de hongerwinter in Nederland en voedsel was moeilijk te krijgen.
Jan Leyten was een Marechaussee (militaire politie) en stationeered bij een kazerne in Raamsdonkveer, maar ik begrijp dat hij was ingekwartierd met de Rolffsen. Oma was ook bevriend met Jan Leyten's vrouw Huiberdina, die zou een schoolvriendin geweestm kunnen zijn.
Hoe dan ook, de situatie in Rotterdam was heel onhoudbaar, er was niet genoeg voedsel en geen electrischiteit (wij hadden een van die lantaarns die je moet knijpen om licht te laten schijnen, wij noemde het de jig-jig, omdat het dat sort geluid gemaakt), zodat het besluit werd genomen om te vluchten naar Zuidland. Oma vertrok met ons op een fiets op een mistige dag (de mist was vereist, zodat de Duitsers niet ver konden zien) en we stoken over in een roeiboot en werden afgezet op het eiland Voorne. Van daar moesten we lopen door de polder en langs kwam dijken in welke gedeelten van mislukte V1 raketten waren ingebed. Deze werden gelanceerd vanaf de dijken naar Engeland, maar sommigen mislukten.
Langs één van deze dijken werden we opgehouden door twee Duitsers, één van hen nam aan dat we dingen aan het smokkel waren en wilde ons terug te sturen. Rita (Wout's zus) viel tegen de dijk en begon te huilen en vervolgens de kreeg de andere Duitse meedeleiden en heeft ons laten gaan. Nog meer lopen langs de weg, en op een gegeven moment zijn we erin geslaagd om een rit te krijgen met een paard en wagen (een "Tilbury") en kan ik de naam van het paard (Corrie) herinneren en dat zij een indrukwekkende hoeveelheid van wat paarden te laten vallen heeft laten vallen, terwijl zij de Tilbury trekte. De hoeveelheid maakte een grote indruk deze kleine stads jongen.
Rita heeft in Zuidland gelogeerd met een landbouwer en ik was met een politieman en zijn vrouw (hij was een collega van Jan Leyten). Oma heeft haar tijd waarschijnlijk doorgebracht daar met de Leyten, maar dat ben ik niet zeker. Ze verdiende de korst met naaien, breien enz. Ons verblijf in Zuidland was het onwettige gedeelte, Rotterdam was waar we eigenlijk moesten zijn, maar met bommen die binnen een paar honderd meter van ons huis ontplofte was dat niet de beste plek om te wonen. De bombardement was eigenlijk "friendly fire"sc hade, de geallieerde troepen hadden hun koordinaten verkeerd en bombardeerde gebouwen en huizen een blok ten zuiden van de waren ze probeerde te raken (de haven).
English
Oma Dijkgraaf-Rolffs told me (29 Apr 2010) that Wout (her son) went to school just after WWII. He came back from school saying that he needed swimming trunks and asked Oma if she could make him some out of some old trousers. During the war you had to make your own clothing from other old and worn clothing, so Wout didn't know any better. Oma bought him some swimming trunks.
Wout (29 Apr 2010) confirmed that the above story is likely to be true, he probably even had one of those woolen swimsuits. The type that became baggier if it got wet and was horribly itchy. He also told me that for years after the war he would dive under his bed and hide every time he heard a plane fly over. During WWII they lived in Rotterdam and also illegally in Zuidland on the island of Voorne. Rotterdam suffered from severe aerial bombardments. If you were outside when planes came over then you got pulled indoors by whichever neighbour was closest and stuck under a bed. Wout didn't loose his fear of aeroplanes flying overhead for many years.
Wout (5 May 2010) explains; Zuidland is a small village on one of the "Zuid Hollandse eilanden (Voorne)". The Germans had blocked access to the islands by having roadblocks on the access bridges. Oma had a contact on the island (Jan Leyten) who was a policeman there and because of his status he was allowed to cross the bridge. Oma cycled to our side of the bridge (once a week?) and Jan Leyten would come across it to give Oma a couple of loaves of bread. It was after all the hungerwinter (hongerwinter) in Holland and food was hard to get by.
Jan Leyten was a Marechaussee (Military police) and the barracks (kazerne) were in Raamsdonkveer, but I understand he was billeted (ingekwartierd) with the Rolffsen at the time. Oma was also friends with Jan Leyten's wife Huiberdina, who might have been a school friend.
Anyway, the situation in Rotterdam was quite untenable with not enough food and no power (we had one of those handheld torches which you have to squeeze to get light, we called it the jig-jig because of the sound it made), so the decision was made to flee to Zuidland. Oma set off with us on a bike on a misty day (the mist was required so the Germans could not see far) and we ended up in a rowing boat and were dropped off on the island Voorne. From there we had to walk through the polder and came past dikes in which pieces of failed V1 rockets were imbedded, they were launched from there to hit England but some of them did not make it.
Along one of these dikes we were held up by 2 Germans, one of them assumed we were smuggling things and wanted to send us back the way we came. Rita (Wout's sister) fell against the dike and started crying and then the other German took pity and let us go. Walking along the road we actually managed to get a ride with a horse drawn wagon (a "tilbury") and I can recall the name of the horse (Corrie) and that she dropped an impressive amount of what horses use to drop, while drawing the tilbury, it made a big impression an this small towny boy.
Rita ended up in Zuidland with a farmer and I was with a policeman and his wife (he was a colleague of Jan Leyten), Oma might have spent her time there with the Leyten's, I am not sure. She earned her keep by sowing, knitting etc. Our stay in Zuidland was the illegal part, Rotterdam was were we supposed to be but with the bombs falling within a couple of hundred meters from our house it was the best place to be. That bombing damage was actually "friendly fire", the Allied forces had their bearings wrong and bombed buildings and houses one block South of were they meant to bomb (the harbour).
|
